کوردژین میوان له‌سه‌رهێڵه
| هه‌ڕه‌شه‌ی له‌ناوچوونی شێره‌كان له جیهان و ئه‌فه‌ریقا به‌تایبه‌تی..... |
| سێ شەممە, 18 کانونی دووەم 2011 15:00 |
|
دوو ژینگه ناس بی چوونه ژووره‌وی شوێنی ژیانی شێره‌كان له ئه‌فه‌ریقا به بۆنه‌ی (هه‌فته‌ی پشیله گه‌وره‌كان) شێوه‌یه‌ك له‌فلیم و باسی ئه‌و گیانه‌وه‌ره‌یان بۆ كه‌ناڵی ته‌له‌فزیۆنی National Geographic Wildئاماده كرد
به‌پێی لێكۆڵینه‌وه‌ی ئه‌م دوانه شێره‌كان به‌گشتی له نزیكی له‌ناووچوونن ئاژه‌ڵیك كه له چه‌ندان سه‌ده‌وه پێی ده‌وترێت سوڵتان(پاشای) دارستان ئێستا ڕۆژرگاری زۆر ناخۆش به‌ڕێ ده‌كه‌ن ته‌واوی پشیله گه‌وره‌كان له شێوه‌و جۆری ( پشیله‌ی سانان به‌ور یوز پڵنگ تا پڵنگ و شێره‌كانیش ) به‌هۆی شكاری نایاساییه‌وه و داگیركردنی شوێنی ژیانیان به‌شێوه‌یه‌كی به‌رچاو كه‌م بوونه‌ته‌وه‌و هه‌رشه‌ی له‌ناوچوونیان له‌سه‌ره له ئه‌فه‌ریقا تا 50ساڵ پێش نزیكه‌ی 450هه‌زار نموونه‌ی شێرهه‌بووه له‌كاتێكدا ئێسته ئه‌و نموونه‌یه گه‌شتۆته 20هه‌زار نموونه شكاری نایاسایی یه‌كه‌مین هۆكاری له‌ناو چوون و كه‌مبوونه‌وه‌ی ئه‌م جۆره ئاژه‌ڵه‌یه ،وه‌هه‌ندێك له شكار چیه‌كان گه‌وره‌ترین و به‌هێزترین شێره‌كان ڕاو ئه‌كه‌ن و ئه‌مه‌ش وا ئه‌كات كه گروپی سه‌ر به ئه‌و شێره لاواز ئه‌بن و ڕووبه‌ڕووی برسێتی ئه‌بنه‌وه‌و بێ به‌رگریكار هه‌ڕه‌شه‌ی له‌ناو چوونیان له‌سه‌ر ئه‌بێت ئێسته ئه‌و دوو هاوسه‌ره دیاره به‌ناوی (درك)و (برورلی) یوبرت به بۆنه‌ی (حه‌فته‌ی پشیله‌ی گه‌وره ) (Big Cat Week)ئه‌م فیلمه‌یان پێك هێناوه به ناوی (ئۆدیسه پشیله‌ی گه‌وره) " (Big Cat Odissey)بۆ كه‌ناڵی National Geographic Wild دروست كردووه ئه‌م ژن و پیاوه كه له 30ساڵی پێش ته‌واوی ژیانی خۆیان له‌سه‌ر خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م جۆره ئاژه‌ڵه كردووه له بوتسوانا" له ئه‌فه‌ریقا بڕیاریاندا ئه‌م فیلمه له‌سه‌ر ژیانی ئه‌وان پێك بهێنن له‌م فیلمه‌دا خه‌ته‌ری له‌ناو چوونی پاشای شێره‌كان و هاوڕێیانی به‌جوانی و نزیكی پێشان ئه‌درێت هه‌ر له كارو چالاكی ئه‌م دوانه فلیمێكی تر له‌سه‌ر ژیانی مه‌له‌كه‌ی پڵنگ نیشان ئه‌درێت به‌ناوی (جان وارتی) كه نموونه‌یه‌كه له پڵنگی مێینه‌ی له‌و شێوه‌یه له كه‌ناڵی نه‌شناڵ جغرافی پێشكه‌ش ئه‌كرێت شێری دلاوه‌ر ((Lion Warrior)) فلیمێكی تره به ده‌ر هێنانی (كابر گودال) ده‌رباره‌ی له‌ناوچوونی دوو هه‌زار نموونه‌ی شێره باقی ماوه‌كانی نیشته جێی دامێنه‌كانی (كیلیمانحارو) له كینیا كه هه‌ڕه‌شه‌ی له‌ناوچوونیان له‌سه‌ره  شێره‌كان له هه‌ڕه‌شه‌ی له‌ناو چوون له 50 ساڵی ڕابردووه كه 25 ئه‌وه‌نده كه‌میان كردووه...  نموونه‌ی بێچووه شێرێك  شێره‌كان به‌دوای خواردندا  شێر پاشای دارستان  له دوای شكار كردن  شكار كردن به‌سه‌ركه‌وتووی  پاشای گه‌وره ئاگاداری گروپه‌كه‌یه‌تی  درك پوریت له فیلمی ئۆدیسه‌ی پشیله‌ی گه‌وره له نزیكی شێره‌كان   وێنه‌یه‌ك له فیلمه‌كه له‌گه‌ڵ درك یویرت  دیمه‌نێك له فلیمه‌كه له‌گه‌ڵ په‌لكه زێڕینه..له شوێنی ژیانی شێره‌كان  ئه‌و دوو هاوسه‌ره‌ی 30 ساڵی ته‌مه‌نی خۆیان له‌سه‌ر خوێندنه‌وه‌ی ژیانی شێره‌كان ته‌رخان كردووه........ ئاماده‌كردنی//مریوان باوه‌نوری |
گیانله‌به‌ران - ئاژه‌ڵان
ماری (بوا) داری زمروتی ئەم جۆرە مارە ژەهراوی نیە و لە دارستانە باراناوییەکانی باشووری ئەمریکا دەژیت، تا...
ئاژەڵی شیفرۆتین (Chevrotain) بە زمانی فەرەنسی واتە ئاسکەی مشکی ( Mouse Deer ) بە زمانی ئینگلیزی . ناوە زانستیەکەی بریتیە...
وه‌ک ده‌زانین شێر یه‌کێکه له گیانداره دڕنده‌کان که هێرش ده‌کاته سه‌ر مرۆڤ...
زۆرجار له‌ژیانی ڕۆژانه‌ماندا ده‌رباره‌ی زایمانی گیانه‌وه‌ر و حه‌شه‌ره...
له سروشتدا هه‌ندێك جار هه‌ندێك ڕووداو دێته پێشه‌وه كه‌مرۆڤ ناتوانیت به‌ئاسانی بڕوای پێ...
دونیای ئاژه‌ڵ پره له حاڵه‌تی سه‌یر و سه‌مه‌ره،له فه‌له‌سطین مانگایه‌ک له‌دایک...
له یه‌کێک له باخچه‌کانی به‌خێو کردنی بوونه‌وه‌ر له ولاتی مالیزیا بوونه‌وه‌رێکی...
بچووکترین باڵندەی جیھان ، باڵندەی زێرین یان مێش خۆرە ((bee hun mingbird)) ناوی راستی ((mellisuga helenae)) خۆمالی وڵاتی کوبایە...
له هه‌والێکی سه‌یردا له یه‌کێک له رۆژنامه‌کانی یابان ئه‌وه‌ی راگه‌یاند که له...
كۆمه‌ڵێك له لێكۆڵه‌وه‌رانی به‌ریتانی به‌گه‌ڕان له دارستانه‌كانی ئه‌فه‌ریقای باشوور توانیان جۆرێك...
له‌گه‌ڵ هاتنی به‌هاری ئه‌مساڵدا ((رودان)) وه‌كو ساڵانی رابردوو دوای بڕینی ڕێگایه‌كی 13هه‌زار كیلۆمه‌تری...
سوچه‌ڕ (تشی) گیانه‌وه‌رێكه له كاوێژكه‌ره مه‌مكداره‌كان(شیرده‌ره‌كان) له‌شی به به تیر...
گرۆپیك له ژێرده‌ریاییه‌كان و ده‌ریاپشكنه‌ره‌كان توانیان له‌قوڵایی ئاوه‌كانی ئه‌فریقای باشوور...
باڵنده‌یه‌كی ده‌ریایی(نه‌وره‌س) مێینه‌ی به‌ته‌مه‌ن به‌لای كه‌مه‌وه ته‌مه‌نی 60ساڵ ئه‌بێت هێشتا...
گۆڤاری نه‌شناڵ جوگرافی وینه‌ی زۆرجوانی له باڵنده ده‌گمه‌كانی جیهان كه براوه‌ی پێشبڕكیی (بالنده...
وینه‌گرێكی به‌توانا له‌كاتی گه‌شت و گوزار و له‌ناوچه‌یه‌كی پارێزگاری كراو له بیابانی (انگاوا له...
ئه‌م وێنانه‌ی خواره‌وه وێنه‌ی هه‌ندێک له‌و گیاندارانه‌ن که ڕه‌نگه خۆزگه‌ی زۆرێک له ئێمه بێت...
جوتیارێکی ڕوسی گه‌شتۆته ئه‌و ئه‌نجامه‌ی که مانگای خۆشحاڵ ڕێژه‌ی شیردانی زیاتره ،له‌به‌ر ئه‌وه...
هه‌ر یه‌ک له گیانداران ڕه‌نگی تایبه‌ت به خۆیان هه‌یه،،زۆرجار گیانداران ده‌بینین به ڕه‌نگی جیاواز...
